Teruggetrokken Tandvlees:
Oorzaken, Symptomen & Behandeling

Bij teruggetrokken tandvlees trekt het tandvlees zich terug van de tand of kies. Hierdoor komt een deel van de tandwortel bloot te liggen, wat kan leiden tot gevoeligheid, ontstekingen en esthetische problemen. In sommige gevallen ontstaat er een zichtbare inkeping of kloof tussen de tand en het tandvlees. De medische term voor teruggetrokken tandvlees is gingivale recessie. Hoe eerder dit probleem wordt vastgesteld, hoe beter het te behandelen is.

Teruggetrokken tandvlees oorzaken kunnen zeer uiteenlopend zijn. De meest voorkomende zijn:

• Verkeerde poetsgewoonten, zoals te hard poetsen
• Tandvleesontstekingen (gingivitis en parodontitis)
• Erfelijke aanleg
• Roken
• Hormoonschommelingen
• Teruggetrokken tandvlees door vitaminetekort, met name een tekort aan vitamine C
• Tandenknarsen of verkeerd bijten

Ook leeftijd speelt een rol. Teruggetrokken tandvlees bij oudere mensen komt vaker voor, maar het kan ook op jongere leeftijd ontstaan.

De symptomen verschillen per persoon en hangen af van de ernst. Veelvoorkomende klachten zijn gevoelige tanden, vooral bij temperatuurwisselingen of aanraking, een veranderend uiterlijk van het gebit, blootliggende tandhalzen en soms lichte of zeurende pijn. Je kunt ook merken dat er zich sneller tandsteen vormt of dat je een onaangename geur uit je mond hebt. Teruggetrokken tandvlees kan bovendien het begin zijn van ernstigere tandvleesaandoeningen, zoals parodontitis.

De oorzaken van teruggetrokken tandvlees zijn vaak een combinatie van factoren. Een van de meest voorkomende oorzaken is het verkeerd of te hard poetsen. Een verkeerde techniek of een harde tandenborstel kan schade veroorzaken aan het tandvlees. Daarnaast kan ontstoken tandvlees (gingivitis of parodontitis) leiden tot het afbreken van het steunweefsel rondom de tanden, met recessie als gevolg. Erfelijke aanleg speelt eveneens een rol. Sommige mensen hebben van nature een dun tandvlees of een hoge tandvleeslijn. Roken, een slechte mondhygiëne of tandenknarsen zijn andere risicofactoren. Ook een vitaminetekort, vooral een tekort aan vitamine C of B12, kan bijdragen aan de ontwikkeling van teruggetrokken tandvlees. Bij langdurige stress of hormonale veranderingen, zoals bij zwangerschap of overgang, is het tandvlees gevoeliger voor ontstekingen en terugtrekking. Het komt ook voor dat teruggetrokken tandvlees ontstaat bij jonge mensen, wat vaak verband houdt met een verkeerde stand van de tanden of een orthodontische behandeling.

Ja, teruggetrokken tandvlees kan op termijn ernstige gevolgen hebben voor je gebit. Wanneer het tandvlees zich terugtrekt, verliest de tand zijn natuurlijke bescherming. Hierdoor wordt de tand gevoeliger en vatbaarder voor cariës aan de wortel. In vergevorderde gevallen kan het kaakbot aangetast worden, wat uiteindelijk kan leiden tot loszittende tanden en kiezen. Wanneer de ondersteuning rondom de tand verloren gaat, kunnen tanden zelfs uitvallen. Teruggetrokken tandvlees is dus niet alleen een cosmetisch probleem, maar ook een functioneel en medisch risico.

Wat te doen aan teruggetrokken tandvlees hangt af van de ernst. Een mondhygiënist of tandarts kan helpen bij het opstellen van een behandelplan. Belangrijke stappen zijn:

• Professionele gebitsreiniging om tandplak en tandsteen te verwijderen
• Aangepaste poetsinstructies om schade te voorkomen
• Gebruik van een zachte tandenborstel en milde tandpasta
• Aanpassing van leefstijl (bijv. stoppen met roken)

Een veelgestelde vraag is of teruggetrokken tandvlees terug kan groeien. In de meeste gevallen groeit tandvlees dat zich eenmaal heeft teruggetrokken niet vanzelf terug. Wel is het mogelijk om de gezondheid van het tandvlees te stabiliseren en verdere achteruitgang te voorkomen. In sommige gevallen kan een operatieve behandeling uitkomst bieden. Bij een flap-operatie wordt ontstoken weefsel verwijderd en het tandvlees opnieuw geplaatst. Bij een tandvleestransplantatie wordt gezond tandvleesweefsel van elders in de mond gebruikt om het teruggetrokken gebied te bedekken.

De teruggetrokken tandvlees behandeling kosten hangen af van de ernst van de aandoening en het type behandeling dat wordt gekozen. Een professionele reiniging is relatief goedkoop, terwijl een chirurgische behandeling zoals een transplantatie of flap-operatie duurder is. De kosten variëren doorgaans tussen de €300 en €1500 per behandelgebied. Vraag altijd vooraf om een gespecificeerde begroting.

Voor mensen met teruggetrokken tandvlees is het belangrijk om een tandpasta te kiezen die speciaal is ontwikkeld voor gevoelig tandvlees. Kies een tandpasta zonder agressieve schuurmiddelen, maar mét werkzame bestanddelen zoals fluoride en tinfluoride. Merken zoals Parodontax of Elmex zijn geschikt. Ze versterken het tandvlees en verlagen de kans op verdere schade. Een zachte tandenborstel is daarnaast essentieel.

Hoewel minder vaak, komt teruggetrokken tandvlees ook bij kinderen voor. Dit kan te maken hebben met een beugel, tandenknarsen, erfelijke factoren of verkeerd poetsen. Vroege signalering is hier nog belangrijker dan bij volwassenen, omdat het tandvlees zich nog in ontwikkeling bevindt. Bij kinderen met teruggetrokken tandvlees is begeleiding door een mondhygiënist sterk aan te raden.

In ernstige gevallen kan teruggetrokken tandvlees leiden tot het verlies van tandsteunweefsel, waardoor tanden los komen te staan of zelfs uitvallen. Dit gebeurt meestal bij mensen met langdurige, onbehandelde tandvleesproblemen. Het verlies van tanden door teruggetrokken tandvlees is zeldzaam, maar vormt een serieus risico bij verwaarloosde mondgezondheid.

Teruggetrokken tandvlees is een serieus signaal dat je mondgezondheid uit balans is. Hoe eerder je actie onderneemt, hoe groter de kans op behoud van een gezond gebit. Laat je tandvlees regelmatig controleren door een mondhygiënist en wacht niet tot je pijn ervaart of tanden begint te verliezen. Goede mondhygiëne, de juiste tandpasta en preventieve zorg maken een groot verschil.

Wil je weten hoe het staat met jouw tandvlees of vermoed je dat je last hebt van terugtrekkend tandvlees? Neem dan gerust contact op met onze praktijk voor een persoonlijke mondgezondheidscheck en behandeladvies op maat.